وقتی حرف از آموزش ساخت ربات تلگرام میآید، خیلیها فکر میکنند با کاری پیچیده طرفاند؛ اما واقعیت این است که ساخت یک ربات میتواند یکی از سادهترین و لذتبخشترین تجربههای دیجیتالی باشد. رباتها کمک میکنند کارهایی که همیشه وقت ما را میگیرند، خودکار و دقیق انجام شوند؛ از پاسخگویی به پیامها گرفته تا ثبت سفارش و مدیریت اعضا. همین باعث شده کسبوکارها، کانالهای آموزشی و حتی افراد عادی به ساخت رباتهای اختصاصی علاقهمند شوند.
در این مسیر قرار نیست برنامهنویس حرفهای باشید یا ساعتها کدنویسی سخت انجام دهید. کافی است بدانید از کجا شروع کنید، چه ابزاری انتخاب کنید و چگونه اولین تعامل ربات با کاربر را بسازید. تلگرام امکانات رسمی و بسیار قابل اعتمادی دارد که این کار را برای همه سادهتر کرده است.
در ادامه این راهنما، قدمبهقدم مواردی را مرور میکنیم که به شما کمک میکند رباتی بسازید که واقعاً به درد بخورد؛ رباتی که هم سریع باشد، هم پایدار، و هم دقیقاً همان کاری را انجام دهد که کاربر انتظار دارد. این محتوا طوری نوشته شده که حتی اگر اولین بار است وارد این دنیا میشوید، باز هم بتوانید از ابتدا تا انتها همراهش بمانید و نتیجه ملموس بگیرید.
ربات تلگرام چیست؟
وقتی از آموزش ساخت ربات تلگرام صحبت میکنیم، قبل از هر چیز باید بدانیم خود ربات تلگرام دقیقاً چیست و چه کاری انجام میدهد. ربات تلگرام در اصل یک برنامه کوچک و هوشمند است که داخل تلگرام اجرا میشود و میتواند با کاربران تعامل داشته باشد؛ یعنی پیامها را بخواند، پاسخ بدهد، اطلاعات ارائه کند یا حتی کارهای پیچیدهتری را انجام دهد. همین موضوع باعث شده رباتها به بخش مهمی از خدمات دیجیتال تبدیل شوند.
ربات تلگرام شباهت زیادی به چتباتهایی دارد که در شبکههای اجتماعی دیگر دیدهایم، اما امکاناتش گستردهتر است. این رباتها میتوانند به سیستمهای مختلف متصل شوند، داده دریافت کنند، محاسبات انجام دهند و حتی همانند یک دستیار شخصی رفتار کنند. به همین دلیل است که کسبوکارها از آنها برای سادهسازی کارهای روزمره استفاده میکنند.
در دنیای واقعی، بسیاری از برندها برای مدیریت پشتیبانی مشتریان از ربات تلگرام کمک میگیرند. تصور کنید یک مشتری درخواست دارد؛ ربات پیام را میگیرد، دستهبندیش میکند و نتیجه را برای کاربر ارسال میکند بدون حتی یک دقیقه انتظار برای پاسخ انسانی. این موضوع هم سرعت را بالا میبرد و هم هزینهها را کاهش میدهد.
از طرف دیگر، رباتها فقط برای خدمات پشتیبانی ساخته نمیشوند. بعضی از آنها کاربردهای محبوبتری دارند؛ مثل رباتهای دانلود از یوتیوب، رباتهای جستجوی اطلاعات، ارسال خودکار پست، یا حتی رباتهای سرگرمی. همین تنوع باعث شده آموزش ساخت ربات تلگرام به یک مهارت کاربردی و ارزشمند تبدیل شود؛ مهارتی که میتوانید با آن یک ابزار اختصاصی برای خود یا کسبوکارتان بسازید.
چگونه در تلگرام ربات بسازیم؟
اگر نمیدانید
آموزش ساخت ربات تلگرام از کجا شروع میشود، اصلاً جای نگرانی نیست. ساخت ربات در تلگرام مسیرهای متفاوتی دارد و هرکسی میتواند بسته به سطح دانش فنی خودش یکی از آنها را انتخاب کند. بعضیها ترجیح میدهند از
زبانهای برنامهنویسی مثل پایتون یا
PHP استفاده کنند تا کنترل کاملتری روی عملکرد ربات داشته باشند. این روش برای کسانی مناسب است که میخواهند رباتی حرفهای و کاملاً شخصیسازیشده بسازند
. 
اما اگر به برنامهنویسی علاقه ندارید یا وقت یادگیریش را ندارید، باز هم ساخت ربات برای شما ساده است. پلتفرمهایی مثل FlowXO این امکان را میدهند که بدون نوشتن حتی یک خط کد، یک ربات قابلاستفاده طراحی کنید. رابط کاربری ساده، ابزارهای آماده و اتصال به سرویسهای مختلف باعث شده این روش یکی از محبوبترین انتخابها برای ساخت رباتهای ساده تا نیمهحرفهای باشد.
روش جدیدتر و جذابتر، استفاده از چتباتهای هوش مصنوعی مثل ChatGPT است. با کمک این ابزار میتوانید رباتی بسازید که پاسخها را هوشمندانهتر تحلیل کند و رفتاری شبیه به انسان داشته باشد. البته چنین سرویسهایی معمولاً رایگان نیستند، اما برای کسانی که میخواهند رباتی قدرتمند با قابلیت درک زبان طبیعی بسازند، گزینهای بسیار کارآمد محسوب میشود.
در نهایت مهم این است که بسته به هدف و تجربهتان انتخاب کنید کدام مسیر برایتان مناسبتر است؛ چه ربات ساده برای پاسخگویی خودکار بخواهید و چه رباتی مبتنی بر هوش مصنوعی، ابزارهای مناسبی برای شروع وجود دارد.
آموزش ساخت ربات تلگرام
اولین قدم در مسیر آموزش ساخت ربات تلگرام این است که یک حساب تلگرام فعال داشته باشید. اگر تاکنون از تلگرام فقط روی موبایل استفاده کردهاید، بهتر است نسخه دسکتاپ را هم روی سیستم نصب کنید؛ چون مدیریت مراحل ساخت ربات و کار با ابزارها در نسخه دسکتاپ راحتتر و سریعتر انجام میشود.
بخش اول: ساخت ربات تلگرام
برای شروع باید سراغ معروفترین ربات رسمی تلگرام، یعنی BotFather بروید. کافی است در قسمت جستوجوی تلگرام عبارت BotFather را تایپ کنید و از میان نتایج، رباتی را انتخاب کنید که تیک آبی دارد و با نام کاربری botfather@ نمایش داده میشود.
بعد از باز شدن صفحه چت، روی دکمه START بزنید. با این کار، BotFather فعال میشود و یک پیام خوشآمد طولانی برایتان میفرستد؛ پیامی که در آن لیست کامل دستورات قابل استفاده قرار دارد و کنار هر دستور، کاربردش توضیح داده شده است. این مرحله برای آشنایی اولیه بسیار مفید است و بهتر است چند لحظه زمان بگذارید و آنها را مرور کنید.
حالا نوبت ساخت ربات جدید رسیده است. برای ایجاد ربات، باید دستور /newbot را ارسال کنید. میتوانید این دستور را از پیام BotFather انتخاب کنید یا خیلی ساده در کادر تایپ، علامت اسلش ( / ) را وارد کنید تا فهرست دستورهای قابل اجرا باز شود و از میان آنها newbot را انتخاب کنید.
در ادامه BotFather از شما نام ربات و سپس نام کاربری (username) ربات را میخواهد؛ نام کاربری باید منحصربهفرد باشد و حتماً به bot ختم شود. پس از تأیید نامکاربری، BotFather توکن اختصاصی ربات را برایتان ارسال میکند توکنی که در بخشهای بعدی برای اتصال ربات به کدنویسی یا ابزارهای ساخت ربات استفاده خواهد شد.
انتخاب نام و نامکاربری ربات تلگرام
وقتی دستور ساخت ربات را وارد میکنید، BotFather از شما میخواهد یک نام برای ربات انتخاب کنید. این نام همان چیزی است که کاربران هنگام شروع گفتوگو با ربات میبینند؛ برای همین بهتر است اسمی انتخاب کنید که دوستانه، قابلفهم و بهخاطرماندنی باشد. کافی است نام موردنظرتان را تایپ کنید و برای BotFather ارسال کنید تا آن را تأیید کند.
پس از تأیید نام اصلی، باید یک نام کاربری (username) برای ربات بسازید. این نامکاربری دقیقاً مانند یک آدرس اینترنتی باید منحصربهفرد باشد و مهمتر از همه، در پایانش حتماً کلمه bot قرار بگیرد. نکته دیگر اینکه در نامکاربری امکان استفاده از فاصله وجود ندارد؛ پس اگر لازم است بین بخشهای مختلف نام فاصله ایجاد شود، باید از آندرلاین (_) استفاده کنید.
وقتی یک نامکاربری مناسب وارد کنید، BotFather آن را بررسی میکند و در صورت آزاد بودن، تأیید میدهد. از این مرحله به بعد ربات شما رسماً ساخته شده و آماده اتصال به مراحل بعدی و تنظیمات پیشرفتهتر است.
دریافت پیام تبریک و لینک دسترسی ربات
بعد از اینکه نامکاربری ربات را برای BotFather ارسال کردید، اگر این نام قبلاً توسط ربات دیگری استفاده نشده باشد، یک پیام تبریک برایتان میآید. در این پیام، BotFather اعلام میکند که ربات شما با موفقیت ساخته شده و همهچیز آماده است.
در همین پیام، لینک اختصاصی ربات هم نمایش داده میشود؛ لینکی که با فرمت
t.me/yourbotusername
قابل دسترسی است.
این همان آدرسی است که میتوانید در اختیار کاربران بگذارید تا مستقیم وارد صفحه ربات شده و گفتوگو را شروع کنند.
از این مرحله به بعد، شما صاحب یک ربات فعال هستید و فقط کافی است تنظیمات، قابلیتها یا اتصال آن به ابزارهای ساخت ربات را انجام دهید.
اهمیت توکن API و اتصال ربات به پلتفرمهای ساخت ربات
یکی از مهمترین بخشهایی که بعد از تأیید نامکاربری دریافت میکنید، توکن API ربات است. این توکن درواقع کلید اصلی دسترسی و مدیریت ربات محسوب میشود و هرکسی که آن را داشته باشد، میتواند کنترل ربات را در دست بگیرد. به همین دلیل باید از آن با دقت زیادی محافظت کنید و آن را در اختیار هیچکس نگذارید.
اگر هم به هر دلیلی توکن فاش شد یا آن را گم کردید، جای نگرانی نیست؛ BotFather این امکان را میدهد که یک توکن جدید بسازید و قبلی را غیرفعال کنید.
بعد از دریافت توکن، ربات شما از نظر ساخت اولیه آماده است اما هنوز هیچ قابلیت مشخصی ندارد. برای فعالکردن امکانات، میتوانید ربات خام را به پلتفرمهایی مثل FlowXO یا Manybot متصل کنید؛ این سرویسها به شما اجازه میدهند بدون کدنویسی، رفتار ربات، منوها، پیامها و پاسخها را طراحی کنید.
اگر نیازهای پیچیدهتر دارید، سرویسهایی مثل Azure یا رباتهای جانبی مانند Menu Builder Bot نیز این امکان را میدهند که تنظیمات حرفهایتری انجام دهید و رباتی کاملاً شخصیسازیشده بسازید.
با این مرحله، ربات شما آماده میشود تا وارد فاز اصلی یعنی طراحی رفتار، افزودن قابلیتها و شروع تعامل با کاربران شود.
بخش دوم: طراحی ربات تلگرام
وقتی توکن API را از BotFather گرفتید، حالا زمان طراحی و ساخت قابلیتهای ربات است. اگر تخصص برنامهنویسی ندارید یا نمیخواهید وارد کدنویسی شوید، پلتفرمهای رایگان و نیمهرایگان زیادی وجود دارند که شما را از نوشتن حتی یک خط کد بینیاز میکنند. این ابزارها محیطی ساده و قابلفهم دارند و به شما اجازه میدهند تنها با چند کلیک، ساختار و عملکرد ربات را مشخص کنید. درواقع این مرحله یکی از کاربردیترین بخشهای آموزش ساخت ربات تلگرام محسوب میشود.
ساخت ربات تلگرام با FlowXO
حالا که API در اختیار دارید، یکی از بهترین پلتفرمها برای شروع، FlowXO است؛ محیطی ساده و قابل اعتماد که برای ساخت رباتهای ارتباطی، فرمساز، پشتیبانی و حتی اتوماسیونهای هوشمند کاربرد دارد.
برای شروع، لازم است وارد وبسایت FlowXO شوید و یک حساب جدید ایجاد کنید. توصیه میشود برای امنیت بیشتر، ایمیلی جدا از ایمیل شخصیتان انتخاب کنید؛ این کار باعث میشود مدیریت رباتها و سرویسهایتان راحتتر و ایمنتر باشد.
بعد از ساخت حساب، FlowXO از شما میخواهد ربات جدیدی بسازید و از طریق API آن را به تلگرام متصل کنید. با واردکردن توکن، ربات شما به FlowXO وصل میشود و از اینجا به بعد میتوانید پیام خوشآمد، منوها، پاسخ خودکار، شرایط مختلف و حتی ارتباط ربات با سرویسهای خارجی را طراحی کنید.
در این مرحله ربات شما کمکم شکل میگیرد و به ابزاری تبدیل میشود که واقعاً میتواند کاربرانتان را راهنمایی یا خدمات مورد نظرتان را ارائه کند.
ادامه ساخت ربات در FlowXO
بعد از ساخت حساب کاربری، حالا باید اولین ربات خود را در FlowXO بسازید. برای این کار، وارد داشبورد شوید و در گوشه بالا سمت راست پنل مدیریت، یک دکمه سبزرنگ با عنوان New + میبینید. روی این دکمه کلیک کنید تا منوی کشویی آن باز شود.
از بین گزینههایی که نمایش داده میشود، باید Bots را انتخاب کنید. با انتخاب این گزینه، FlowXO شما را وارد مرحلهای میکند که میتوانید ربات جدید بسازید و آن را به API تلگرام متصل کنید. در ادامه فقط کافی است توکن دریافتی از BotFather را وارد کنید تا ارتباط بین FlowXO و ربات برقرار شود.
از اینجا به بعد میتوانید شروع کنید به طراحی رفتار ربات، ساخت پیامها، افزودن عملیات و تنظیمات مختلفی که قرار است ربات شما انجام دهد. FlowXO همه چیز را مرحلهبهمرحله و بدون نیاز به برنامهنویسی در اختیارتان قرار میدهد.
انتخاب پلتفرم و تنظیمات اولیه ربات در FlowXO
بعد از انتخاب گزینه Bots، یک پنجره جدید باز میشود که در آن مجموعهای از آیکونها مربوط به پیامرسانها و سرویسهای مختلف مثل فیسبوک مسنجر، واتساپ و البته تلگرام دیده میشود. برای ادامه کار کافی است روی آیکون تلگرام کلیک کنید تا FlowXO شما را به مرحله بعد هدایت کند. اگر این انتقال بهصورت خودکار انجام نشد، میتوانید با زدن دکمه Next در پایین صفحه به مرحله بعد بروید.
در صفحه جدید، باید تنظیمات پایه ربات را مشخص کنید. بخشهایی که با علامت قرمز و عنوان «ضروری» مشخص شدهاند، حتماً باید تکمیل شوند. در قسمت نام، دوباره همان نامی را وارد کنید که قبلاً برای ربات انتخاب کردهاید تا FlowXO بتواند آن را شناسایی کند.
در کادر مربوط به پیام خوشامدگویی، میتوانید توضیح کوتاه و دوستانهای درباره ربات بدهید؛ مثلاً اینکه ربات چه کاری انجام میدهد، چه نوع راهنمایی ارائه میکند یا کاربران چگونه میتوانند از قابلیتهایش استفاده کنند. این پیام اولین چیزی است که کاربر بعد از ورود به ربات میبیند، پس بهتر است مختصر، واضح و جذاب باشد.
اتصال ربات تلگرام به FlowXO
در ادامه تنظیمات، یکی از مهمترین مراحل وارد کردن اطلاعاتی است که از BotFather گرفتهاید. ابتدا باید نام کاربری (Username) ربات را دقیقاً همانطور که ثبت کردهاید در کادر مربوطه وارد کنید تا FlowXO بتواند ربات شما را شناسایی کند.
بعد از آن، در فیلد بعدی باید توکن API ربات را قرار دهید؛ همان توکنی که BotFather هنگام ساخت ربات برایتان ارسال کرده بود. این توکن پل ارتباطی بین ربات تلگرام و FlowXO است و بدون آن هیچکدام از تنظیمات بعدی امکانپذیر نخواهد بود.
وقتی هر دو بخش را با دقت تکمیل کردید، فقط کافی است روی دکمه Next بزنید تا وارد مرحله بعد شوید و کار طراحی رفتار ربات را شروع کنید.
آزمایش اولیه ربات و مشاهده لینکهای دسترسی
بعد از تکمیل اتصال ربات به FlowXO، وارد صفحهای میشوید که چند گزینه مهم در اختیار شما قرار میدهد. در این صفحه میتوانید آدرس اصلی ربات, لینک مخصوص اضافهکردن ربات به گروهها و گزینههای لازم برای تست عملکرد اولیه ربات را ببینید. این بخش برای اطمینان از درست بودن تنظیمات بسیار ضروری است.
برای اینکه مطمئن شوید همه چیز بهدرستی کار میکند، روی گزینه Start Chat کلیک کنید. با زدن این دکمه، تلگرام باز میشود و ربات برای اولینبار فعال خواهد شد. در همین لحظه میتوانید پیام خوشامدگویی که در تنظیمات وارد کرده بودید را مشاهده کنید و مطمئن شوید همه چیز درست نمایش داده میشود.
این مرحله ساده، سریع و بسیار مهم است، چون از همینجا مشخص میشود که اتصال ربات به FlowXO موفق بوده و میتوانید وارد بخش طراحی پیامها و قابلیتهای اصلی شوید.
ورود به بخش تنظیمات گفتوگوی ربات
برای اینکه رفتار ربات و نحوه گفتوگوی آن با کاربران را تنظیم کنید، باید از منوی سمت چپ وارد بخش Flow شوید. در این قسمت لیست تمام رباتهایی که ساختهاید نمایش داده میشود و میتوانید هرکدام را جداگانه مدیریت کنید.
حالا رباتی را که قصد ویرایشش را دارید پیدا کنید و در کادر مربوط به آن، روی گزینه Edit کلیک کنید. با انتخاب این گزینه وارد صفحه تنظیمات تکمیلی میشوید؛ جایی که میتوانید پیامها، پاسخها، شرطها، منوها و تمام رفتارهای ربات را مرحلهبهمرحله طراحی کنید.
این بخش دقیقاً جایی است که ربات شما از یک «ربات خام» به یک ابزار واقعی و کاربردی تبدیل میشود. هر قابلیت جدیدی که اضافه کنید، نحوه برخورد ربات با کاربر بهتر و حرفهایتر خواهد شد.
فعالکردن ربات در بخش مدیریت Flow
وقتی وارد صفحه ویرایش ربات میشوید، اولین چیزی که باید به آن توجه کنید دکمه Off در گوشه بالا سمت راست است. این دکمه بهصورت پیشفرض خاموش است و یعنی ربات هنوز فعال نشده و به پیامها پاسخ نخواهد داد.
برای روشنکردن ربات کافی است روی این دکمه مشکیرنگ بزنید تا حالت آن به On تغییر کند. از این لحظه به بعد، ربات آماده اجرای دستورات و واکنش به پیامهای کاربران است.
اگر در آینده نیاز داشتید تغییرات جدید اعمال کنید یا برای مدتی ربات را متوقف کنید، همین دکمه را میتوانید دوباره خاموش کنید. این سادهترین راه برای کنترل وضعیت فعال یا غیرفعال بودن ربات است.
تنظیم پیامهای آغازین و فیلترهای ربات
در بخش ویرایش ربات، بخشی وجود دارد که مخصوص مدیریت پیامهای آغازین و فیلترهای پیام است. این قسمت تعیین میکند کاربر با ارسال کدام پیامها وارد تعامل با ربات شود. شما میتوانید یک یا چند پیام مشخص کنید تا هر زمان کاربر آنها را تایپ یا انتخاب کرد، ربات فعال شده و فرایند گفتوگو را شروع کند.
بعد از مشخصکردن پیامهای شروع، نوبت طراحی ادامه مسیر مکالمه است. در این بخش میتوانید پیامهای بعدی ربات، پاسخها، گزینهها، دکمهها و هر رفتار دیگری را بهصورت کامل شخصیسازی کنید. هر تغییری که در این قسمت ایجاد کنید، مستقیماً روی تجربه کاربر تأثیر میگذارد و تعیین میکند ربات چقدر واضح، کاربردی و خوشرفتار باشد.
این مرحله یکی از مهمترین بخشهای طراحی ربات است، چون همین پیامها و فیلترها هستند که مسیر گفتوگوی ربات را شکل میدهند و مشخص میکنند کاربران چطور با ربات تعامل داشته باشند.
عمومیکردن ربات و افزودن پیامها و امکانات جدید
وقتی طراحی اولیه ربات تمام شد، اگر میخواهید دیگران هم بتوانند از آن استفاده کنند، باید ربات را از حالت خصوصی خارج کنید. برای این کار، کافی است روی دکمه Private که در گوشه بالای سمت راست صفحه قرار دارد بزنید تا وضعیت ربات به حالت Public تغییر کند. با این کار ربات برای همه کاربران قابلدسترسی میشود و میتوانند بهسادگی وارد گفتوگو با آن شوند.
در همین صفحه، یک علامت + هم میبینید که نقش بسیار مهمی در توسعه قابلیتهای ربات دارد. با زدن روی این علامت میتوانید رشته پیامها را ادامه دهید و بخشهای جدیدی به ربات اضافه کنید؛ مثل ارسال عکس، ویدئو، فایل، دکمههای انتخابی یا حتی فرمهای مخصوص پرکردن اطلاعات.
این ابزار کمک میکند رباتتان دقیقاً همان رفتاری را داشته باشد که انتظار دارید و تجربه کاربری بهتری برای مخاطبانتان بسازد. هر قابلیت جدیدی که اضافه کنید، ربات حرفهایتر و کارآمدتر میشود.
قطع ارتباط ربات از FlowXO و انتقال به پلتفرم دیگر
یکی از مزیتهای مهم FlowXO این است که شما را به یک پلتفرم خاص محدود نمیکند. یعنی هر زمان احساس کردید پلتفرم دیگری امکانات بهتری دارد یا میخواهید ربات را به روش متفاوتی مدیریت کنید، میتوانید خیلی راحت ارتباط آن را با FlowXO قطع کنید و بدون دردسر سراغ ابزار دیگری بروید.
برای انجام این کار کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
- از منوی سمت چپ وارد بخش Bots شوید تا لیست رباتهای متصل را ببینید.
- روی منوی آبشاری Edit کنار ربات موردنظر کلیک کنید.
- در صفحهای که باز میشود، علاوهبر دسترسی به آمار تعاملات ربات و تحلیل عملکرد آن، گزینهای با عنوان Disconnect هم وجود دارد. با انتخاب این گزینه، ارتباط بین FlowXO و ربات شما قطع میشود و میتوانید آن را به پلتفرم دیگری متصل کنید.
این انعطافپذیری باعث میشود مدیریت ربات در طول زمان بسیار راحتتر باشد و هر زمان لازم بود، بتوانید ربات را ارتقا دهید یا به سرویسهای پیشرفتهتر وصل کنید.
در FlowXO این امکان را دارید که تمام آمار مربوط به ربات تلگرام خود را در یک داشبورد منظم ببینید. این پلتفرم برای ساخت انواع چتبات و طراحی مسیرهای گفتوگو ابزارهای زیادی ارائه میدهد و به شما کمک میکند بدون حتی یک خط کدنویسی، یک ربات حرفهای بسازید.
ثبتنام اولیه و راهاندازی حساب کاربری در FlowXO کاملاً رایگان است و معمولاً برای شروع کار، دسترسی کافی در اختیار شما قرار میدهد؛ اما اگر قصد استفاده طولانیمدت یا مدیریت حجم زیادی از پیامها را داشته باشید، لازم است یکی از اشتراکهای آن را تهیه کنید.
آموزش ساخت ربات در تلگرام با Menu Builder Bot
یکی از روشهای ساده و بدون نیاز به برنامهنویسی در مسیر آموزش ساخت ربات تلگرام استفاده از رباتهای ثالث است. یکی از بهترین و محبوبترین این ابزارها، Menu Builder Bot است؛ رباتی که امکانات متنوعی برای ساخت منو، تنظیم دکمهها، مدیریت پیامها و ایجاد مسیرهای گفتوگو در اختیار شما میگذارد.
مزیت بزرگ این ربات این است که فرقی نمیکند از نسخه دسکتاپ تلگرام استفاده کنید یا از گوشی؛ تمام مراحل بههمان سادگی و با چند کلیک انجام میشود.
برای شروع، کافی است نام Menu Builder Bot را در بخش جستوجوی تلگرام تایپ کنید و از میان نتایج روی MenuBuilderBot@ بزنید تا وارد صفحه ربات شوید. بعد از باز شدن صفحه چت، با لمس دکمه START ربات فعال میشود و منوی اصلی آن برایتان نمایش داده میشود.
در اولین پیامهایی که ربات ارسال میکند، مجموعهای از دستورها و تنظیمات اولیه دیده میشود. یکی از این گزینهها مربوط به تغییر زبان است. اگر میخواهید استفاده از ربات برایتان راحتتر باشد، پیشنهاد میشود زبان ربات را به فارسی تغییر دهید تا تمام دستورها و منوها قابلفهمتر باشند.
بعد از تنظیم زبان، میتوانید به سراغ منوی دکمهای ربات بروید. در این منو گزینههای مختلفی برای مدیریت رباتها، ساخت منوها، افزودن دکمههای جدید، و ایجاد ساختار گفتوگو وجود دارد. برای اینکه مراحل ساخت ربات جدید را شروع کنید، باید روی گزینه مدیریت رباتها کلیک کنید. این بخش نقطه آغاز همه تنظیمات مربوط به ساخت ربات شماست و از اینجا به بعد میتوانید تصمیم بگیرید ربات چه پیامهایی بفرستد، چه دکمههایی داشته باشد و کاربران چطور با آن تعامل کنند.
Menu Builder Bot یکی از سادهترین روشهاست برای کسانی که میخواهند بدون ورود به دنیای کدنویسی، یک ربات کامل، قابل مدیریت و کاملاً کاربردی بسازند.
ادامه ساخت ربات تلگرام با Menu Builder Bot
پس از ورود به منوی اصلی Menu Builder Bot، حالا باید مراحل ساخت ربات را از داخل همین ربات شروع کنید. نخستین کاری که باید انجام دهید، لمس دکمه افزودن ربات است. با زدن این گزینه، وارد مرحلهای میشوید که ربات از شما میخواهد اطلاعات ربات جدید را وارد کنید تا فرآیند ساخت آغاز شود.
نکته مهم اینجاست که Menu Builder Bot فقط اجازه ساخت یک ربات رایگان را به کاربران میدهد. اگر قبلاً یک ربات ساختهاید یا به اشتباه ربات دیگری در لیست قرار گرفته، این پلتفرم اجازه افزودن ربات جدید نمیدهد. برای همین اگر میخواهید ربات دیگری بسازید، باید ابتدا وارد گزینه فهرست مدیریت رباتها شوید، ربات موجود را انتخاب کنید و آن را حذف کنید تا امکان ساخت ربات جدید برایتان فعال شود.
بعد از این مرحله، ربات یک پیام مهم برایتان ارسال میکند. در این پیام اعلام میشود که اکنون وقت آن است که API رباتی را که در BotFather ساختهاید برای Menu Builder Bot ارسال کنید. این مرحله بسیار مهم است، چون اتصال API تعیین میکند که ربات شما بتواند بهصورت واقعی کار کند و توسط کاربرها مورد استفاده قرار بگیرد.
کافی است توکن API را از پیام BotFather کپی کنید و طبق دستورالعمل داخل چت، آن را برای Menu Builder Bot بفرستید.
به محض اینکه API تأیید شد، ربات شما رسماً راهاندازی میشود. از اینجا به بعد، برای ساخت منوها، افزودن دکمهها، تعریف پاسخها و ایجاد مسیرهای گفتوگو، باید وارد آدرس ربات تلگرام خودتان شوید. در آنجا Menu Builder Bot بهصورت مرحلهبهمرحله شما را راهنمایی میکند تا منوی اصلی، بخشهای فرعی، پاسخهای خودکار و هر بخش دیگری که لازم دارید را بسازید.
این مرحله آخر جایی است که ربات خام شما تبدیل میشود به یک ابزار واقعی؛ ابزاری که میتواند سوال بپرسد، پاسخ بدهد، منو نمایش دهد و با کاربران تعامل حرفهای داشته باشد.
شروع تنظیمات داخل ربات ساختهشده و ویرایش منوها
وقتی ساخت ربات را از طریق Menu Builder Bot تکمیل کردید، حالا نوبت آن است که خود رباتی را که با BotFather ساختهاید باز کنید و تنظیماتش را ادامه دهید. با بازکردن صفحه ربات، اولین چیزی که نمایش داده میشود امکان انتخاب زبان است. اگر ترجیح میدهید محیط کار فارسی باشد، میتوانید روی گزینه زبان فارسی بزنید تا دستورها و بخشهای اصلی راحتتر قابل فهم شوند.
البته لازم است بدانید که ترجمه فارسی این ربات هنوز کامل نیست و فقط بخشی از گزینهها حدود ۶۶ درصد ترجمه شدهاند. به همین دلیل ممکن است در ادامه مسیر با چند عبارت انگلیسی یا بخشهای نیمهکامل روبهرو شوید. این موضوع مشکلی در فرایند ساخت ربات ایجاد نمیکند، اما بهتر است از قبل آمادگی داشته باشید که محیط کاملاً فارسی نیست.
بعد از انتخاب زبان، حالا وارد مرحله مهمتری میشوید: ویرایش و ساخت منوی ربات.
کافی است روی دکمه ویرایش (Edit) ضربه بزنید تا گزینههای مربوط به طراحی دکمهها برایتان فعال شود. در این بخش میتوانید:
- دکمههای جدید اضافه کنید،
- دکمههای قبلی را ویرایش کنید،
- ترتیب دکمهها را تغییر دهید،
- و ساختار منوی اصلی یا منوهای فرعی را شکل دهید.
اینجاست که ربات شما کمکم شکل واقعی خودش را پیدا میکند؛ میتوانید مسیر گفتوگو بسازید، عنوان دکمهها را مشخص کنید و تصمیم بگیرید وقتی کاربر روی هرکدام از آنها میزند چه پیام یا عملی اجرا شود.
افزودن دکمه جدید و تنظیمات شخصیسازی
وقتی وارد بخش ویرایش منوی ربات میشوید، اولین کاری که باید انجام دهید ساخت دکمههای جدید است. برای این کار کافی است طبق دستورالعملی که خود Menu Builder Bot در چت نشان میدهد، عمل کنید و نام دکمه جدید را وارد کنید. این نام همان چیزی است که کاربران در منوی ربات میبینند، پس بهتر است واضح، کوتاه و کاربردی باشد.
بعد از اینکه نام دکمه را ارسال کردید، ربات بهصورت خودکار وارد مرحله بعد میشود و صفحهای را برایتان نمایش میدهد که در آن مشخصات کامل دکمه قابل مشاهده است. این صفحه امکانات مختلفی ارائه میدهد، مثل:
- ویرایش یا تغییر نام دکمه،
- انتخاب پیامهایی که بعد از لمس دکمه نمایش داده میشوند،
- افزودن زیرمنو یا مسیرهای جدید،
- تعیین نوع عملکرد دکمه (نمایش متن، ارسال لینک، اجرای فرمان و …)،
- تنظیم ترتیب دکمهها در منو.
این بخش دقیقاً جایی است که میتوانید ظاهر و رفتار دکمه را کاملاً مطابق نیاز خود تنظیم کنید. هر تغییری که در این مرحله انجام دهید، مستقیماً روی تجربه کاربران هنگام استفاده از ربات تأثیر میگذارد و باعث میشود ربات شما حرفهایتر، قابلفهمتر و کارآمدتر عمل کند.
تنظیم پیام یا پرسش برای دکمه انتخابشده
بعد از ساخت دکمه و مشخصکردن عنوان آن، نوبت به یکی از مهمترین بخشها میرسد: ثبت پیام یا پرسشی که قرار است بعد از لمس دکمه برای کاربر نمایش داده شود. این بخش درواقع تعیین میکند کاربر چه محتوایی ببیند و چگونه وارد مسیر بعدی گفتوگو شود.
برای شروع، دکمهای را که ساختهاید انتخاب کنید و طبق راهنمای Menu Builder Bot وارد مرحله افزودن پیام شوید. در این مرحله میتوانید یک پیام ساده، توضیح کوتاه، یا حتی یک سؤال قرار دهید. این انعطافپذیری باعث میشود بتوانید برای هر دکمه شخصیت و عملکرد متفاوتی تعریف کنید.
گاهی هنگام واردکردن پیام در محیط فارسی، ربات با مشکل روبهرو میشود. همانطور که تجربه کردید، بخشی از ترجمه این ربات هنوز کامل نیست و ممکن است در برخی صفحات با ایراد مواجه شوید. اگر پیام یا پرسش شما ثبت نشد، کافی است زبان ربات را دوباره به انگلیسی تغییر دهید؛ معمولاً مشکل کاملاً حل میشود و میتوانید ادامه دهید.
در همین بخش یک قابلیت بسیار کاربردی نیز وجود دارد: استفاده از دستور %firstname%.
با قرار دادن این عبارت داخل پیام، ربات هنگام اجرا نام کاربری فردی را که ربات را راهاندازی میکند، در متن پیام قرار میدهد. این ویژگی باعث میشود پیامها شخصیسازی شدهتر بهنظر برسند؛ مثلاً میتوانید بنویسید:
»سلام %firstname% عزیز، خوش اومدی! من چه کمکی میتونم بهت بکنم؟»
با همین ترفند ساده، تجربه کاربر بسیار صمیمانهتر و حرفهایتر میشود.
افزودن لینک، راههای ارتباطی و پشتیبانی داخل پیام ربات
گاهی اوقات بهجای یک پیام ساده، لازم است لینک راههای ارتباطی، آدرس کانال، سایت یا حتی نام کاربری پشتیبانی را داخل پیام قرار دهید. این کار باعث میشود کاربر بتواند از داخل ربات بهصورت مستقیم وارد صفحه موردنظر شود و تجربه استفاده از ربات حرفهایتر و راحتتر باشد.
برای اضافهکردن لینک در متن پیام ربات باید از ابزارهای قالببندی تلگرام استفاده کنید. این کار کاملاً ساده است و در نسخه دسکتاپ و موبایل تقریباً مشابه انجام میشود.
مراحل زیر را دنبال کنید:
- کلمهای را که میخواهید لینک روی آن قرار بگیرد انتخاب کنید.
مثلاً: «ارتباط با پشتیبانی»، «مشاهده سایت»، «برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید» و… - سپس:
- در تلگرام دسکتاپ روی کلمه انتخابشده کلیک راست کنید.
- در تلگرام موبایل روی کلمه ضربه بزنید و سپس روی آیکون سهنقطه در بالای صفحه لمس کنید.
- از منوی بازشده گزینه Formatting را انتخاب کنید.
این بخش مخصوص افزودن لینک، bold، italic و سایر تنظیمات صفحهبندی تلگرام است. - در زیرمنوی Formatting، گزینه Create Link را انتخاب کنید.
با انتخاب این گزینه یک کادر کوچک باز میشود که در آن باید آدرس لینک موردنظر را وارد کنید.
بعد از تایید، همان کلمهای که انتخاب کرده بودید تبدیل به یک لینک فعال میشود و وقتی کاربران روی آن ضربه میزنند، مستقیم وارد صفحه مقصد خواهند شد. این روش بهترین راه برای قراردادن لینکهای حرفهای و تمیز در پیامهای ربات است و باعث میشود پیامها نامرتب یا طولانی نشوند.
نهاییکردن لینک و ذخیره پیام در ربات
بعد از اینکه گزینه Create Link را انتخاب کردید، یک پنجره کوچک برای شما باز میشود. در این پنجره بخشی با عنوان URL وجود دارد که باید آدرس موردنظرتان را داخل آن وارد کنید. این آدرس میتواند لینک سایت، صفحه پشتیبانی، کانال تلگرام یا هر مسیر ارتباطی دیگری باشد که میخواهید کاربران به آن هدایت شوند.
وقتی آدرس را وارد کردید و آن را تأیید کردید، متن انتخابشده تبدیل به یک لینک قابلکلیک میشود. حالا کافی است پیام کامل را ارسال کنید تا Menu Builder Bot پیام شما را دریافت کرده و در قالب پیام نمونه نمایش دهد.
پس از اینکه مطمئن شدید متن بدون مشکل ثبت شده، روی گزینه Add یا «افزودن» بزنید تا پیام بهعنوان بخش جدید منوی ربات ذخیره شود.
در مرحله بعد، برای اینکه تغییرات ذخیره شوند و ویرایش پیامها بهپایان برسد، باید از داخل منوی ربات روی گزینه Stop Editor یا «توقف ویرایش» کلیک کنید. با انتخاب این گزینه، ربات به حالت عادی برمیگردد و پیام جدید همراه با لینک فعال، به شکل نهایی در منوی ربات قرار میگیرد.
به این ترتیب، ربات شما اکنون پیامهای حرفهایتری دارد و کاربران میتوانند تنها با یک کلیک به مسیرهایی که تعیین کردهاید هدایت شوند.
روشهای دیگر برای ساخت ربات تلگرام و ساخت ربات پیشرفته با برنامهنویسی
البته دنیای آموزش ساخت ربات تلگرام فقط محدود به FlowXO یا Menu Builder Bot نیست. اگر کمی جستوجو کنید، پلتفرمهای دیگری هم پیدا میکنید که هرکدام ابزارهای مخصوص خودشان را دارند و به شما اجازه میدهند رباتهایی با قابلیتهای مختلف بسازید. این گزینهها بیشتر برای کسانی مناسب هستند که میخواهند بدون کدنویسی، اما با آزادی عمل بیشتر یک ربات کاربردی طراحی کنند.
اما اگر دانش فنی برنامهنویسی دارید، دست شما کاملاً باز است! میتوانید ربات تلگرام را از پایه و مطابق سلیقه خودتان توسعه دهید. زبانهایی مثل پایتون، Node.js و PHP جزو محبوبترین گزینهها برای ساخت رباتهای پیشرفته هستند. در این روش کنترل کامل روی رفتار ربات، سرعت پاسخگویی، اتصال به دیتابیسها، اجرای درخواستهای پیچیده و حتی ساخت رباتهای هوشمندتر در اختیار شما خواهد بود.
یکی دیگر از مسیرهایی که خیلیها از آن استفاده میکنند، سرویس ابری Microsoft Azure است. آژور مجموعهای از ابزارهای قدرتمند برای ساخت و مدیریت چتباتها دارد و بهراحتی میتواند با API رسمی تلگرام ارتباط برقرار کند. با کمک این پلتفرم میتوانید رباتهایی بسازید که هوشمندتر هستند، با سرویسهای خارجی ارتباط دارند و حتی میتوانند با حجم بالایی از پیامها بهصورت همزمان کار کنند.
بهطور خلاصه، بسته به سطح مهارت و نیازتان، میتوانید از سادهترین ابزارهای بدون کدنویسی تا پیچیدهترین راهحلهای برنامهنویسی پیش بروید و رباتی بسازید که واقعاً در کار شما تفاوت ایجاد کند.
مزیت های ربات تلگرام برای کسبوکار و کاربر
ربات تلگرام فقط یک ابزار سرگرمی نیست؛ اگر درست طراحی شود، میتواند بخشی از فرایند کاری و حتی درآمد شما را پوشش دهد. در کنار آموزش ساخت ربات تلگرام، مهم است بدانید این رباتها چه مزایایی برایتان میآورند تا بتوانید هدفدارتر طراحیشان کنید.
مهمترین مزیت های ربات تلگرام را میتوان اینطور خلاصه کرد:
- پاسخگویی ۲۴ ساعته و بدون خستگی: ربات میتواند هر ساعت از شبانهروز به سؤالات اولیه کاربران جواب بدهد، سفارش ثبت کند، وضعیت سفارش را نمایش دهد یا راهنمایی اولیه ارائه کند؛ بدون نیاز به حضور دائمی نیروی انسانی.
- کاهش هزینههای پشتیبانی و نیروی انسانی: به جای اینکه برای هر پرسش ساده یک کارمند تماموقت بگذارید، ربات بخش بزرگی از پرسشهای تکراری را پاسخ میدهد و نیروی انسانی فقط سراغ موارد خاص و پیچیده میرود.
- سرعت بالا در پاسخگویی و انجام کارها: ربات بلافاصله بعد از دریافت پیام واکنش نشان میدهد. این سرعت بالا، تجربه کاربری را بهتر میکند و احتمال رها شدن کاربر وسط فرایند را کاهش میدهد.
- امکان شخصیسازی تجربه کاربر: با یک طراحی هوشمند و استفاده از دادهها، میتوانید کاری کنید ربات براساس نام، سابقه تعامل یا نوع درخواست، پاسخهای متناسبتری بدهد. این یعنی یک قدم به سمت تجربه کاربری حرفهایتر.
- اتوماسیون کارهای تکراری: کارهایی مثل ارسال رسید، نمایش موجودی، ثبت درخواست، جمعآوری اطلاعات، ارسال لینکهای ثابت یا حتی پیگیری مراحل ساده، همه میتوانند به ربات سپرده شوند و شما روی تصمیمهای مهمتر تمرکز کنید.
- یکپارچگی با سرویسهای دیگر: با یادگیری درست در مسیر آموزش ساخت ربات تلگرام میتوانید ربات را به سایت، CRM، درگاه پرداخت، فرمهای آنلاین یا حتی ابزارهای تحلیلی متصل کنید تا اطلاعات بین سیستمها خودکار جابهجا شود.
- عدم نیاز به نصب اپلیکیشن جداگانه: کاربر برای استفاده از ربات، فقط به خود تلگرام نیاز دارد؛ نه اپ جداگانه، نه ثبتنام پیچیده. همین سادگی باعث میشود نرخ استفاده و تعامل بالاتر برود.
- امکان تحلیل رفتار کاربران: از طریق لاگ پیامها، آمار کلیک روی دکمهها و مسیرهایی که کاربران طی میکنند، میتوانید بفهمید چه بخشهایی محبوبتر است، کجاها کاربران رها میکنند و بر چه اساسی باید ربات را بهبود بدهید.
در مجموع، اگر آموزش ساخت ربات تلگرام را جدی بگیرید و فقط به ساخت یک ربات ساده اکتفا نکنید، میتوانید از همین ابزار ظاهراً ساده، یک دستیار دیجیتال واقعی برای برند یا پروژهتان بسازید.
جدول مقایسه روشهای آموزش ساخت ربات تلگرام بدون برنامهنویسی
| روش ساخت ربات تلگرام | نیاز به برنامهنویسی | ابزار / پلتفرم | کاربردهای اصلی ربات | مهمترین مزیت | مهمترین محدودیت |
| ساخت ربات با FlowXO | نیاز ندارد | وبسایت FlowXO | ربات پشتیبانی، فرمساز، اطلاعرسانی | رابط کاربری ساده، اتصال به سرویسهای مختلف، مناسب کسبوکارها | نسخههای حرفهای پولی است و برای استفاده سنگین باید اشتراک تهیه شود |
| ساخت ربات با Menu Builder Bot | نیاز ندارد | خود ربات Menu Builder Bot در تلگرام | ربات منویی، ربات اطلاعرسانی، ربات خدمات ساده | همهچیز داخل تلگرام انجام میشود، بسیار ساده و سریع | فقط یک ربات رایگان، امکانات محدودتر نسبت به پلتفرمهای خارجی |
| استفاده از پلتفرمهای مشابه Manybot و … | نیاز ندارد | رباتها و سایتهای رباتساز | رباتهای ساده تا نیمهحرفهای | راهاندازی سریع، مناسب شروع کار و تست ایده | محدودیت در شخصیسازی عمیق و وابستگی به قوانین هر پلتفرم |
| استفاده از چتباتهای هوش مصنوعی آماده | نیاز ندارد (تنظیمات ساده دارد) | سرویسهایی مثل ChatGPT Bot و پلتفرمهای AI | ربات پاسخگو، ربات مشاورهای، ربات محتوایی | پاسخهای هوشمند، نزدیک به گفتوگوی انسانی | معمولاً کاملاً رایگان نیست و به اینترنت و سرویس خارجی وابسته |
نتیجهگیری نهایی
ساخت ربات تلگرام چیزی نیست که فقط متخصصها از پسش بربیان؛ هر کسی با هر سطح مهارتی میتواند وارد این مسیر شود و یک ابزار کاملاً کاربردی برای خودش بسازد. مهمترین نکته این است که بدانید از کجا شروع کنید و کدام روش برای نیاز شما مناسبتر است؛ از پلتفرمهای ساده بدون کدنویسی گرفته تا ابزارهای حرفهای و سرویسهای برنامهنویسی.
رباتها امروز بخش مهمی از تعاملات دیجیتال شدهاند و میتوانند پاسخگویی، ثبت سفارش، راهنمایی کاربران و بسیاری از کارهای تکراری را خودکار کنند. با یادگیری این مهارت، میتوانید یک ربات ساده برای استفاده شخصی بسازید یا حتی رباتهای پیشرفتهای طراحی کنید که برای کسبوکارها ارزش واقعی ایجاد میکنند.
در نهایت، مسیر آموزش ساخت ربات تلگرام چیزی فراتر از یک ابزار فنی است؛ این مسیر فرصتی است برای اینکه کارها را دقیقتر، سریعتر و هوشمندانهتر انجام دهید و تجربه کاربری بهتری خلق کنید.
سوالات متداول
.1 آیا برای ساخت ربات تلگرام باید برنامهنویسی بلد باشم؟
خیر. پلتفرمهایی مثل FlowXO و Menu Builder Bot به شما اجازه میدهند بدون هیچ دانش برنامهنویسی ربات بسازید. اما اگر برنامهنویسی بلد باشید، میتوانید رباتهای بسیار پیشرفتهتر توسعه دهید.
.2 چقدر طول میکشد اولین ربات خود را بسازم؟
اگر از ابزارهای بدون کدنویسی استفاده کنید، معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه اولین نسخه ربات آماده میشود. رباتهای حرفهایتر طبیعتاً زمان بیشتری میبرند.
.3 آیا ساخت ربات تلگرام هزینه دارد؟
ساخت ربات در تلگرام کاملاً رایگان است، اما برخی پلتفرمهای جانبی مثل FlowXO در نسخههای پیشرفته نیاز به اشتراک دارند. برنامهنویسی مستقیم اما کاملاً رایگان است.
.4 آیا میتوان ربات را بعداً تغییر داد یا قابلیتهای جدید به آن افزود؟
بله. چه از پلتفرمهای آماده استفاده کنید چه خودتان برنامهنویسی کنید، هر زمان بخواهید میتوانید پیامها، دکمهها و رفتار ربات را تغییر دهید یا امکانات جدید اضافه کنید.
.5 آیا امکان اتصال ربات به سایت یا سیستمهای خارجی وجود دارد؟
کاملاً بله. با استفاده از API تلگرام میتوان ربات را به سایتها، پایگاهدادهها، سیستمهای مدیریت مشتری و حتی سرویسهای هوش مصنوعی متصل کرد.
.png "لوگو")
.webp "آموزش ساخت ربات تلگرام 🤖 (راهنمای تصویری و گام به گام)")
.webp "گوگل کولب چیست؟ بررسی مزایا، معایب و کاربردهای (Google Colab)")
نظری یافت نشد