گاهی بدون کلیک روی لینک های مشکوک یا باز کردن فایل آلوده، کاربران به نسخه جعلی یک سایت هدایت میشوند. این اتفاق نتیجه یک حمله سایبری پنهان به نام فارمینگ یا Pharming است.
فارمینگ چیست؟ فارمینگ حمله‌ای است که در آن مسیر ارتباط کاربر با سایت اصلی تغییر می‌کند و به‌جای سایت واقعی، نسخه‌ای جعلی و شبیه‌سازی‌شده باز می‌شود. این حمله از طریق دستکاری تنظیمات DNS یا فایل‌های داخلی سیستم انجام می‌شود و میتواند اطلاعات حساسی مثل رمزهای عبور، اطلاعات بانکی یا داده‌های شخصی را سرقت کند.
در ادامه این مقاله، به‌صورت کامل و قابل‌فهم بررسی می‌کنیم که فارمینگ چگونه انجام می‌شود، چه تفاوتی با حملات فیشینگ دارد، نمونه‌های واقعی آن چیست و چطور می‌توان از خود در برابر آن محافظت کرد.
فارمینگ چیست و چگونه عمل می‌کند؟
برای اینکه درک کنیم فارمینگ چیست، باید با نحوه فریب کاربر در این نوع حمله آشنا شویم. بر خلاف حملات فیشینگ که معمولاً به یک کلیک اشتباه نیاز دارند، Pharming کاربر را بدون هیچ‌گونه اقدامی و حتی با وارد کردن صحیح آدرس سایت، به نسخه‌ای جعلی هدایت می‌کند. هدف نهایی این حمله، سرقت اطلاعات حساسی مانند رمز عبور، اطلاعات بانکی یا داده‌های ورود کاربران است.
در این روش، مهاجم مسیر ارتباط بین کاربر و وب‌سایت را دستکاری می‌کند؛ به‌طوری که مرورگر کاربر، به‌جای بارگذاری سایت اصلی، نسخه‌ای جعلی اما کاملاً مشابه آن را نمایش می‌دهد. این فرآیند میتواند از دو راه انجام شود: از طریق تغییر فایل‌های داخلی سیستم یا از طریق حمله به سرورهای .DNS
به‌طور خلاصه، فارمینگ حمله‌ای پنهان، بدون دخالت کاربر، و بسیار خطرناک که میتواند حتی کاربران حرفه‌ای را نیز فریب دهد.
معرفی انواع حملات فارمینگ ( Pharming )
در ادامه به معرفی معروف ترین حملات فارمینگ می‌پردازیم:
دستکاری فایل Hosts
در این روش، مهاجم با تغییر فایل داخلی hosts در سیستم عامل، دامنه‌های خاصی را به آدرس‌های IP مشخص هدایت می‌کند. فایل hosts پیش از مراجعه به سرورهای DNS بررسی می‌شود و در صورت وجود نگاشت محلی، مرورگر مستقیماً از همان استفاده می‌کند. این ویژگی، در حالت عادی برای تست و توسعه یا تعریف مسیرهای داخلی مفید است، اما در حملات فارمینگ میتواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
تغییرات در این فایل باعث می‌شود که هنگام وارد کردن یک دامنه در مرورگر، کاربر به جای مقصد اصلی، به آدرسی کاملاً متفاوت هدایت شود. بدون آنکه سیستم هشدار امنیتی خاصی نمایش دهد، مسیر ارتباطی کاربر تغییر می‌کند. این نوع حمله معمولاً به‌صورت محلی اجرا می‌شود و نیازمند دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به فایل‌های سیستمی است. در صورت موفقیت، تمام درخواست‌های آتی کاربر به همان دامنه، به شکل جعلی پاسخ داده خواهد شد.
مسموم‌سازی (DNS poisoning)
در این شیوه، مهاجم با هدف دستکاری اطلاعات سرور DNS، پاسخ‌های نادرست به درخواست‌های دامنه ارسال می‌کند. این حمله معمولاً از طریق تزریق پاسخ‌های جعلی به کش حافظه DNS انجام می‌شود. در نتیجه، درخواست‌های کاربران برای دامنه‌های معتبر، به IPهایی غیرواقعی بازمی‌گردند که منبع آن‌ها تحت کنترل مهاجم است.
DNS poisoning میتواند در سطح شبکه‌های بزرگ یا عمومی اجرا شود و برخلاف دستکاری فایل hosts، نیاز به تغییرات در سیستم کاربر ندارد. این حمله معمولاً با هدف تحت تأثیر قرار دادن تعداد زیادی از کاربران انجام می‌شود. کش DNS پس از آلوده شدن، به‌طور موقت اطلاعات نادرست را به همه کلاینت‌ها ارائه می‌دهد تا زمانی که حافظه آن منقضی یا اصلاح شود.
به‌دلیل اینکه این حمله در لایه زیرساخت شبکه اتفاق می‌افتد، شناسایی آن برای کاربران نهایی بسیار دشوار است. برای مقابله، استفاده از DNSهای رمزگذاری‌شده و تأیید صحت پاسخ‌ها، از جمله روش‌های مؤثر محسوب می‌شود.
تفاوت فارمینگ با فیشینگ چیست؟
در حوزه امنیت سایبری، حملات فیشینگ و فارمینگ از رایج‌ترین روش‌های سرقت اطلاعات کاربران هستند. با وجود شباهت در هدف (یعنی فریب کاربر برای دسترسی به اطلاعات حساس)، نحوه اجرای این دو حمله کاملاً متفاوت است.
فیشینگ چیست؟ حمله‌ای است که در آن، مهاجم کاربر را با استفاده از پیام‌های جعلی، ایمیل یا لینک فریب می‌دهد تا وارد یک سایت تقلبی شود و اطلاعات خود را وارد کند. موفقیت این حمله معمولاً به بی‌دقتی یا کم‌اطلاعی کاربر بستگی دارد.
اما فارمینگ چیست؟ نوعی حمله پنهان‌تر است که در آن، بدون هیچ‌گونه تعامل از سمت کاربر، مسیر اینترنتی او دستکاری می‌شود و کاربر مستقیماً به نسخه جعلی سایت هدایت می‌شود؛ حتی اگر آدرس را خودش دقیق تایپ کرده باشد.
برای درک بهتر تفاوت این دو، جدول زیر را ببینید:
| ویژگی | فیشینگ | فارمینگ |
| روش اجرا | ارسال لینک تقلبی از طریق ایمیل یا پیام | دستکاری مسیر DNS یا فایل Hosts |
| نیاز به دخالت کاربر | بله | خیر |
| میزان پیچیدگی فنی | کم | زیاد |
| تشخیص توسط کاربر | نسبتاً آسان | بسیار دشوار |
| میزان خطر بالقوه | متوسط | بالا |
با توجه به این مقایسه، می‌توان گفت که فارمینگ تهدیدی خطرناک‌تر و پیچیده‌تر نسبت به فیشینگ است و مقابله با آن نیازمند آگاهی فنی و ابزارهای امنیتی پیشرفته‌تری است
.
بیشتر بخوانید: تفاوت http با https
نمونه‌های واقعی از حملات فارمینگ
حملات فارمینگ در سال‌های گذشته بارها در سطح جهانی اجرا شده‌اند و خسارات سنگینی به کاربران و سازمانها وارد کرده‌اند.
یکی از معروف‌ترین موارد، حمله‌ای در سال ۲۰۰۵ بود که طی آن، مهاجمان توانستند سرورهای DNS یک شرکت بزرگ ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) را آلوده کنند. نتیجه این حمله، هدایت هزاران کاربر به صفحات لاگین جعلی بانک‌ها و سرویس‌های مالی بود. کاربران، حتی با وارد کردن آدرس درست سایت، بدون هیچ نشانهای وارد نسخه جعلی می‌شدند.
در سال ۲۰۰۷ نیز حمله‌ای مشابه علیه چند بانک بزرگ در ایالات متحده گزارش شد که در آن DNS های محلی در چند ایالت دستکاری شدند. این حمله توانست برای چندین ساعت، دسترسی هزاران کاربر را به سایت‌های جعلی هدایت کند و اطلاعات مالی بسیاری از مشتریان را سرقت کند.
این موارد نشان می‌دهند که حملات فارمینگ محدود به کاربران خانگی نیستند، بلکه زیرساخت‌های حیاتی مانند سرویس‌دهنده‌های اینترنت و بانک‌ها نیز در معرض خطر هستند. همین موضوع اهمیت پیشگیری، شناسایی و اطلاع‌رسانی درباره فارمینگ را دوچندان می‌کند.
حمله فارمینگ در ارز دیجیتال چیست؟
حملات فارمینگ در دنیای ارزهای دیجیتال یکی از تهدیدات جدی است که میتواند امنیت کاربران و سرمایه‌های دیجیتال آن‌ها را به خطر بیندازد. در این نوع حمله، مهاجم با دستکاری تنظیمات DNS یا استفاده از سایت‌های جعلی، کاربران را به سمت پلتفرم‌های تقلبی هدایت می‌کند که به ظاهر مشابه صرافی‌ها یا کیف پول‌های دیجیتال معتبر هستند. این حملات می‌توانند منجر به سرقت ارزهای دیجیتال، اطلاعات شخصی و حتی دسترسی به حساب‌های کاربری شوند. بنابراین، آگاهی از این تهدید و استفاده از اقدامات امنیتی مانند احراز هویت دو مرحله‌ای، اطمینان از صحت URL و بهره‌گیری از سایت‌های امن، برای حفاظت از سرمایه‌های دیجیتال امری حیاتی است.
چرا حمله فارمینگ خطرناک‌تر از فیشینگ است؟
حمله فیشینگ معمولاً به اقدام مستقیم کاربر نیاز دارد؛ مثلاً کلیک روی یک لینک مشکوک، باز کردن ایمیل جعلی یا وارد کردن اطلاعات در یک فرم تقلبی. اما در حمله فارمینگ، هیچ‌کدام از این تعامل‌ها لازم نیست. کاربر حتی اگر آدرس سایت را با دقت و به‌درستی در مرورگر وارد کند، باز هم ممکن است به سایت جعلی هدایت شود.
این ویژگی باعث می‌شود فارمینگ بسیار پنهان‌تر و در نتیجه خطرناک‌تر از فیشینگ باشد. تشخیص آن برای کاربران عادی تقریباً غیرممکن است؛ چون ظاهر سایت جعلی دقیقاً مشابه نسخه اصلی طراحی می‌شود و معمولاً بدون هیچ هشدار امنیتی باز می‌شود.
از سوی دیگر، گستردگی آسیب در حمله فارمینگ بسیار بالاست. چون مهاجم میتواند با دستکاری سرورهای DNS یا تنظیمات شبکه، کاربران زیادی را به‌صورت همزمان هدف قرار دهد، بدون اینکه حتی یک پیام فریب‌دهنده ارسال کند.
راه‌های تشخیص و پیشگیری از حمله فارمینگ
فارمینگ برخلاف فیشینگ، بدون هیچ پیام تبلیغاتی یا ایمیل جعلی کار می‌کند. قربانی هیچ لینکی را باز نمی‌کند و حتی آدرس سایت را درست تایپ می‌کند، اما همچنان به سایت جعلی هدایت می‌شود. اینجاست که باید پیشگیری را جدی گرفت.
در ادامه، مهم‌ترین راهکارهای شناسایی و مقابله با حمله فارمینگ را مرحله‌به‌مرحله توضیح می‌دهیم:
استفاده از HTTPS و بررسی قفل امنیتی مرورگر
یکی از اولین نشانه‌هایی که میتواند به شما درباره جعلی بودن یک سایت هشدار دهد، نبود قفل امنیتی در کنار آدرس سایت در مرورگر است
. تمام وب‌سایت‌های معتبر، به‌ویژه بانک‌ها، فروشگاه‌های اینترنتی و سرویس‌های ورود کاربری، از پروتکل
HTTPS استفاده می‌کنند. اگر آدرسی که به آن هدایت شده‌اید با
http:// شروع می‌شود یا مرورگر به شما درباره
امنیت وب سایت هشدار می‌دهد، فوراً از وارد کردن اطلاعات شخصی خودداری کنید
. در بسیاری از نسخه‌های جعلی وبسایتها، این نماد قفل وجود ندارد یا گواهی امنیتی سایت نامعتبر است. این یکی از معدود سرنخ‌هایی است که می‌توان در برابر فارمینگ به آن تکیه کرد
.
استفاده از DNSهای امن و رمزگذاری‌شده
یکی از مسیرهای رایج حمله فارمینگ، دستکاری اطلاعات سرورهای DNS است. برای جلوگیری از این نوع مسموم‌سازی (DNS Poisoning)، بهتر است از DNSهایی استفاده کنید که از پروتکل‌های رمزنگاری‌شده مثل DNS over HTTPS (DoH) یا DNS over TLS (DoT) پشتیبانی می‌کنند.
DNSهای امنی مانند:
- Cloudflare با آدرس 1.1.1.1
- Google DNS با آدرس‌های 8.8.8.8 و 8.8.4.4
در سیستم‌عامل‌های ویندوز، اندروید، آیفون و macOS به‌راحتی قابل استفاده هستند. استفاده از این DNSها باعث می‌شود مسیر بین مرورگر شما و سرور DNS قابل دستکاری توسط مهاجم نباشد.
نصب آنتی‌ویروس قدرتمند و به‌روزرسانی مداوم سیستم
بسیاری از حملات فارمینگ با نصب یک بدافزار ساده روی سیستم کاربر آغاز میشوند. این بدافزار فایل hosts سیستم را تغییر می‌دهد یا درایورهایی مخفی برای هدایت ترافیک به مقصد جعلی نصب می‌کند.
نصب یک آنتی‌ویروس مطمئن که قابلیت شناسایی رفتارهای مشکوک، رصد شبکه و محافظت Real-Time دارد، میتواند از این نوع تهدید جلوگیری کند.
همچنین، به‌روزرسانی منظم سیستم‌عامل، مرورگر، پلاگین‌ها و نرم‌افزارها باعث می‌شود حفره‌های امنیتی که مهاجمان از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند، بسته شوند. تأخیر در به‌روزرسانی، یکی از رایج‌ترین دلایل موفقیت حملات فارمینگ و فیشینگ است.
استفاده از ابزارهای بررسی و اعتبارسنجی وبسایتها
یکی از اقدامات مفید برای کاربران هوشیار، استفاده از ابزارهایی است که می‌توانند اعتبار یک دامنه یا سایت را بررسی کنند. این ابزارها اطلاعاتی مانند:
- وضعیت گواهی SSL
- تاریخ ثبت دامنه
- کشور میزبان
- مالک دامنه
- سوابق گزارش‌شده امنیتی
را نمایش می‌دهند.
چک‌لیست سریع مقابله با فارمینگ برای موبایل و دسکتاپ
| راهکار امنیتی | برای دسکتاپ | برای موبایل |
| بررسی قفل امنیتی (HTTPS) در مرورگر | ✅ | ✅ |
| استفاده از DNS امن (Cloudflare/Google) | ✅ | ✅ |
| به‌روزرسانی مرتب سیستم و مرورگر | ✅ | ✅ |
| نصب آنتی‌ویروس با محافظت در زمان واقعی | ✅ | ✅ |
| بررسی دامنه در ابزارهای معتبر | ✅ | ✅ |
با رعایت همین چند نکته ساده، می‌توانید جلوی یکی از پیچیده‌ترین و پنهان‌ترین حملات سایبری یعنی فارمینگ را بگیرید. هوشیاری دیجیتال، در بسیاری از مواقع مؤثرتر از هر ابزار پیشرفته‌ای عمل می‌کند.
جمع‌بندی
در این مقاله آموختیم که
فارمینگ چیست، چگونه بدون اطلاع کاربر او را به دام می‌اندازد، چه تفاوتی با فیشینگ دارد و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد. فارمینگ یکی از خطرناک‌ترین انواع حملات سایبری است که در سکوت و بدون اقدام مستقیم قربانی انجام می‌شود
. تشخیص به‌موقع، استفاده از ابزارهای امنیتی، بررسی دقیق آدرس سایت‌ها، و رعایت نکات ساده‌ای مثل بررسی قفل
HTTPS یا استفاده از
DNS امن، میتواند جلوی بسیاری از خسارات را بگیرد
. افزایش آگاهی دیجیتال، بهترین خط دفاعی در برابر حملات سایبری است.
شرکت وب وان با به‌کارگیری بهترین استانداردهای امنیتی و فناوری‌های پیشرفته، سایت‌هایی طراحی می‌کند که از بروز مشکلاتی مانند تغییر مسیر ترافیک به سایت‌های جعلی جلوگیری می‌کند. به این ترتیب، با وب‌وان، سایت شما در امان می‌ماند و کاربران به راحتی و با اطمینان کامل از خدمات شما استفاده خواهند کرد.
مقالات مرتبط:
چگونه وبلاگ شخصی بسازیم؟
سوالات متداول
1. چگونه بفهمم به فارمینگ دچار شدهام؟
معمولاً کاربران متوجه این حمله نمیشوند، مگر زمانی که اطلاعاتشان به سرقت رفته باشد. اما مشاهده رفتارهای مشکوک در وبسایتها، هشدارهای مرورگر، یا تفاوت در آدرسها میتواند نشانهای باشد.
2.آیا فقط کاربران خانگی در معرض فارمینگ هستند؟
خیر. سازمانها، شرکتها، و حتی سرویسدهندگان اینترنت نیز در معرض این حمله قرار دارند. فارمینگ میتواند شبکهای گسترده از کاربران را همزمان هدف قرار دهد.
3. تفاوت اصلی فارمینگ با DNS Spoofing چیست؟
DNS Spoofing یک روش برای اجرای حمله فارمینگ است. در واقع، بخشی از پاسخ به همین تکنیک اشاره دارد.
4. آیا فایروالها مانع فارمینگ میشوند؟
فایروالها ممکن است جلوی برخی بدافزارها را بگیرند، اما بهتنهایی برای جلوگیری از فارمینگ کافی نیستند. ترکیب چند ابزار امنیتی ضروری است.
5. چگونه DNS خود را امن‌تر تنظیم کنم؟
با استفاده از DNSهایی مانند Cloudflare (1.1.1.1) یا Google DNS، که از رمزنگاری و پروتکل‌های امن پشتیبانی می‌کنند، می‌توانید ریسک حمله را کاهش دهید.
.png "لوگو")
.webp "CRM چیست؟ 0 تا 100 مدیریت ارتباط با مشتریان به روش حرفه‌ای")
